ΠΩΣ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΕΝΟΣ MANAGER

"Δεν θα μου πεις εσύ τι είναι το σωστό, θα ακούς αυτά που σου λέω χωρίς να με διακόπτεις γιατί με εκνευρίζεις". Είσαι έξω από την αίθουσα συνεδριάσεων και ακούς να λέει με στυλ ένα τμηματάρχης σε ένα άλλον για να σηκώσει το γάντι και να ανταπαντήσει εκνευρισμένος ο έτερος.

Σόι πάει το Βασίλειο και γίνεται ξαφνικά αλαλούμ με ξαφνικές επιθέσεις και αντεπιθέσεις εκατέρωθεν σε μια προσπάθεια να επιβληθεί ο ένας στον άλλον.

Και κάπου εκεί στοχάζεσαι. Τι σημαίνει εκνευρισμός;

Ευκολάκι. Είναι η κατάσταση κατά την οποία κάποιος, επειδή κάποιο εξωτερικό ερέθισμα τον έχει ενοχλήσει, έχει νεύρα, δεν είναι τελείως ήρεμος και ίσως όχι απόλυτα ψύχραιμος και αυτό εκδηλώνεται με απότομες κινήσεις ή λόγια ή με κάποια άλλη αλλαγή στη συμπεριφορά του. Έρχονται πάλι οι γνωστοί αφορισμοί στο μυαλό σου, προεξέχοντος του Αρχαίου φιλόσοφου Αριστοτέλη: "Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, είναι εύκολο. Αλλά να θυμώσεις με το σωστό άνθρωπο, στο σωστό βαθμό, για το σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με το σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο". Μπα, τι μας λες; Και από πού και ως πού ψάχνεις να δικαιολογήσεις τον θυμό; Εμ, δεν ψάχνεις, απλά προσπαθείς να ερμηνεύσεις το γιατί.

Ερέθισμα εεε; Μήπως σε απασχολεί κάτι; Μήπως για να το κάνεις πιο επίκαιρο να σκεφτείς το διάχυτο εκνευρισμό που έχει απλωθεί παντού; Πoια πανδημία καλέ μου άνθρωπε; Έχεις απλήρωτες τρεις δόσεις του στεγαστικού δανείου, η μητέρα σου είναι άρρωστη, τα παιδιά περνούν την εφηβεία και τσακώθηκες πρωί πρωί με τη γυναίκα σου.

Κάτσε περίμενε. Δεν μου φταίει η Κατερίνα για τον εκνευρισμό μου. Άλλωστε ήταν εκείνη που όπως έβγαινα από το σπίτι μού είπε: "αγάπη μου είναι ανώφελο να τσακωνόμαστε για χαζομάρες και να φεύγεις εκνευρισμένος από το σπίτι πρωινιάτικα". Αμ, το είπε η χριστιανή αλλά εσύ τι έκανες; Μπήκες με χίλια μέσα σε μια αίθουσα και πέταξες στα μούτρα του άλλου το συσσωρευμένο σου εκνευρισμό, ο οποίος δεν συνδέεται καν με το επαγγελματικό περιβάλλον, αλλά με προσωπικές ανασφάλειες και πιέσεις. Άρα γιατί πας να συγκρουστείς;

Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν υπομονή και εξάπτονται εύκολα. Άλλοι χρειάζονται πολύ για να θυμώσουν. Επιπλέον, κάποιοι άνθρωποι έχουν "μάθει" να αντιδρούν επιθετικά και να υιοθετούν αυτή τη συμπεριφορά ως τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών στη ζωή τους. Ενίοτε μπορεί να συμβεί κάποιος να σε θυμώσει σε τέτοιο βαθμό που να σε κάνει να του επιτεθείς φραστικά.

Όταν θυμώνουμε νιώθουμε νεύρα, άγχος, οργή και πολλές φορές εκδηλώνουμε επιθετικότητα. Μας συμβαίνει όταν μας πληγώνουν, μας προσβάλλουν, μας υποτιμούν, μας τραυματίζουν ψυχικά ή ακόμα και μόνο με την αίσθηση ότι είμαστε πολύ κοντά στο να βιώσουμε αυτά τα αρνητικά συναισθήματα. Η επερχόμενη απειλή του ψυχικού πόνου, ιδίως αν έχουμε πονέσει πολύ στο παρελθόν, μπορεί να πυροδοτήσει το συναίσθημα του θυμού.

Έτσι μπράβο, τώρα τα λες σωστά. Αναγνωρίζεις ότι έχεις τέτοια συναισθήματα, αλλά πώς θα βγεις από αυτό το ναρκοπέδιο αλώβητος; Πολιτισμένα βρε αδερφέ. "Ο κόσμος είναι ένας βάλτος, αλλά κάποιοι από εμάς κοιτούν στα αστέρια" είπε ο Oscar Wilde.

Παρομοίωσε τα αστέρια με όμορφες στιγμές της καθημερινότητας, με όμορφα συναισθήματα. Γιατί τα συναισθήματά μας μάς οδηγούν στο να αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις που είναι πολύ σημαντικές για να τις αφήσουμε στο έλεος της λογικής.

Τα συναισθήματα προκαλούν την παραγωγή ενέργειας και αυτό εξηγείται και βιολογικά. Για παράδειγμα, όταν νιώθουμε θυμό οι παλμοί της καρδιάς ανεβαίνουν, παρατηρείται έντονη έκκριση αδρεναλίνης, η αιμάτωση των άκρων αυξάνεται και όλα οδηγούν σε έντονη ενέργεια και ετοιμότητα για επίθεση. Στον αντίποδα αυτού του συναισθήματος, όταν νιώθουμε αγάπη διεγείρεται το παρασυμπαθητικό σύστημα, εκκρίνονται ορμόνες και προκαλείται μια κατάσταση ηρεμίας και ικανοποίησης που διευκολύνουν τη συνεργασία και σύναψη σχέσεων.

Τα συναισθήματα δεν μπορούμε να τα "φτιάξουμε", παρ’ όλα αυτά μπορούμε να τα δεχτούμε σαν μια θετική απόδειξη ότι έχουμε μέσα μας ζωντάνια και είμαστε ικανοί να τα αισθανόμαστε και να τα βιώνουμε. Σε μια σχέση εμπιστοσύνης, όπου νιώθουμε ότι είμαστε αποδεκτοί, έχουμε τη μεγάλη ευκαιρία να γνωρίσουμε, όχι μόνο το σύντροφο, συνάνθρωπο, συγγενή μας, τα συναισθήματα και τα βιώματά του, αλλά και να τον ανακαλύψουμε μέσα από αυτά και να τον αποδεχτούμε έτσι όπως είναι. Μια δυνατότητα άλλωστε που έχουμε και με τον ίδιο μας τον εαυτό.

Αρκετά! Αποφθέγματα, αναζητήσεις, προβληματισμοί. Κατάλαβε επιτέλους άνθρωπε ότι πρέπει πολύ απλά να ισορροπήσεις στο ίδιο σχοινί με το σεβασμό, τα συναισθήματα, την πολιτισμένη αντίδραση και αυτόν ακόμη τον θυμό.

Που τις περισσότερες φορές σαν προπέτης σε εκθέτει δείχνοντας την αδυναμία της ανθρώπινης φύσης σου και την ισχυρογνωμοσύνη. Θα στο πω όσο πιο ευγενικά γίνεται.

"Σταμάτα να μιλάς και σκέψου ή μάλλον βούτα τη γλώσσα στο μπολάκι της ψυχραιμίας"

Όπως εσύ κάθε φορά που έχεις ένα θέμα και επιλέγεις εμένα για να το μοιραστείς δεν θέλεις να σου λέω να μην αγχώνεσαι ή να μη στενοχωριέσαι, έτσι και εγώ σου ζητώ το ίδιο! Εσύ, τι λες δηλαδή; Αν μπορούσα εκείνη τη στιγμή να ελέγξω τα συναισθήματά μου και να νιώσω καλύτερα δεν θα το έκανα από μόνος μου; Γιατί ενώ δεν αρέσει σε εσένα με κάνεις να αισθάνομαι ότι υποτιμάς αυτό που μου συμβαίνει;

Σ΄ευχαριστώ πολύ για τις συμβουλές, τις οδηγίες και τις προτάσεις και ενίοτε τις εντολές, αλλά δεν θέλω να ακούω συμβουλές, οδηγίες, προτάσεις ή εντολές. Μη μου λες ότι κάνω λάθος που σκέφτομαι ό,τι σκέφτομαι ή νιώθω ό,τι νιώθω! Είμαι που είμαι σε δύσκολη θέση, έρχεσαι εσύ με την αξιολόγησή σου (ξερόλα!) και με αποτελειώνεις. Μου μιλάς σα να με ξέρεις καλύτερα από ό,τι ξέρω εγώ τον εαυτό μου.

Στη νεότερη Ελλάδα τη λέξη "πολιτισμός" μετέφρασε και χρησιμοποίησε από τη αγγλική λέξη "civilization" ο Αδαμάντιος Κοραής ταυτίζοντάς την με τα ανώτερα προϊόντα του τρόπου ζωής μιας κοινότητας, προϊόντα που έχουν να κάνουν με την υψηλή τέχνη, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες. Τον 19ο αιώνα η έννοια του πολιτισμού διερευνήθηκε από τον ιστορικό Febvre και αποδόθηκε ως η αρετή της διακριτικότητας, της ειλικρίνειας και της ευγένειας.

Άρα φρένο στον εκνευρισμό, γκάζι στον πολιτισμό!