ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ BAUHAUS;

Η καθαρότητα, ο μινιμαλισμός, η σύνδεση τέχνης και τεχνολογίας και η λειτουργικότητα ήταν οι βασικές αξίες που υπηρετούσαν οι σχεδιαστές του κινήματος Bauhaus.

Το Bauhaus γεννήθηκε στη Γερμανία κατά τη δεκαετία του 1920 και γρήγορα επηρέασε πολλές χώρες. Τη σχολή σχεδίου Bauhaus ίδρυσε ο Walter Gropius το 1919 και αποτέλεσε σταθμό για την εξέλιξη και διάδοση του συγκεκριμένου στυλ. Ο Gropius πίστευε πως το design πρέπει να εξυπηρετεί κάποιον λειτουργικό σκοπό, να μην είναι, δηλαδή, απλώς διακοσμητικός ο ρόλος του. Ταυτόχρονα, θεωρούσε ύψιστης σημασίας τη συμμετοχή καλλιτεχνών σε κάθε είδους σχεδιασμό, από τον industrial μέχρι τον σχεδιασμό επίπλων και υφασμάτων.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Bauhaus Dessau (@bauhaus_dessau_foundation)

Ποιος ήταν ο Walter Gropius, ο ηγέτης του Bauhaus;

Ο Walter Gropius γεννήθηκε το 1883 και έζησε ως το 1969. Ήταν αρχιτέκτονας γερμανικής και αμερικάνικης καταγωγής και ο ιδρυτής και εμπνευστής της σχολής σχεδίου Bauhaus, μαζί με τους Alvar Aalto, Ludwig Mies van der Rohe και Frank Lloyd Wright.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Bauhaus Dessau (@bauhaus_dessau_foundation)

Στη πρωτοποριακή σχολή Bauhaus* δίδαξαν σπουδαίοι εκπρόσωποι των τεχνών, κάνοντας πράξη το όραμα του Gropius περί συμμετοχής των καλλιτεχνών σε όλη τη διαδικασία του design, μεταξύ των οποίων ο Wassily Kandinsky και ο Paul Klee.

*το όνομα της οποίας είναι η γερμανική λέξη hausbau αλλά ανάποδα και σημαίνει το χτίσιμο ενός σπιτιού.

Fun fact: Ένα από τα πιο διάσημα σχέδια του Gropius, πέρα από τα αρχιτεκτονικά αριστουργήματα, ήταν… τα χερούλια πόρτας που σχεδίασε το 1923 και έμελλε να γίνουν ένα από τα πιο διαδεδομένα παραδείγματα bauhaus design στον κόσμο.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Emtek Hardware (@emtek_products)

Πού δίνει έμφαση το αρχιτεκτονικό κίνημα Bauhaus;

Στο λειτουργικό design

Τα διακοσμητικά στοιχεία έπρεπε να είναι λειτουργικά και να εξυπηρετούν κάποιον σκοπό, να είναι μέρος ενός συνόλου και να έχουν έναν ρόλο, ο οποίος δε θα ήταν μόνο αισθητικός. Τα κτίρια έπρεπε να είναι πρακτικά και να καλύπτουν τις ανάγκες των ενοίκων τους με τεχνολογικά μέσα και καινοτόμα υλικά.

Στη γεωμετρικότητα

Τα bauhaus κτίρια ήταν συνήθως ορθογώνια, με επίπεδη στέγη και έντονες κάθετες και οριζόντιες γραμμές. Η χρήση γεωμετρικών μορφών και σχημάτων εξυπηρετούσε την τάξη και την αρμονία του κτιρίου.

Στον μινιμαλισμό

Η γεωμετρικότητα και το λειτουργικό design, οδηγούσαν με τη σειρά τους σε ένα μοναδικό αποτέλεσμα-εγκώμιο στην αρτιότητα του μινιμαλισμού. Η απλότητα των μορφών επεκτεινόταν και στην καθαρότητα των υλικών, όπως και στην επιδεικτική έλλειψη περιττών διακοσμητικών στοιχείων.

Στο γυαλί και ατσάλι

Το γυαλί και το ατσάλι, υλικά που χαρακτήρισαν το Bauhaus, σύμβολα του μοντερνισμού και της προόδου έγιναν σήμα κατατεθέν αυτής της αρχιτεκτονικής τάσης, λόγω της διαφάνειας και της ιδιότητάς τους να κατευθύνουν το φως και να το αφήνουν να διαχυθεί άπλετο στον εσωτερικό χώρο των κτιρίων.

Στην τέχνη και τεχνολογία

Από το industrial design του Bauhaus δεν έλειπε η τέχνη και η τεχνολογία. Η βασική ανάγκη του κινήματος, εξάλλου, ήταν το πάντρεμα της υψηλής τέχνης με την τεχνολογία και τη βιομηχανία, προς όφελος της λειτουργικότητας και της αισθητικής αρτιότητας, ταυτόχρονα.

Ποια είναι τα 5 πιο σημαντικά παραδείγματα Bauhaus;

1. Την πρώτη θέση και αναφορά, φυσικά, θα λάβει το κτίριο της σχολής Bauhaus στην πόλη Dessau της Γερμανίας που σχεδιάστηκε από τον ίδιο τον Walter Gropius το 1919. Θεωρείται αριστούργημα μοντέρνας αρχιτεκτονικής και σύμβολο του κινήματος Bauhaus.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Bauhaus Dessau (@bauhaus_dessau_foundation)

2. To Haus am Horn, που σχεδιάστηκε από τον George Muche το 1923, χτίστηκε ως πρωτότυπο για μαζική παραγωγή οικιών και ήταν το πρώτο έργο του προγράμματος Bauhaus. Είχε λιτό design και ήταν μικρό σε μέγεθος και τα α' υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν το σκυρόδεμα και το γυαλί.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Denis Esakov (@denisesakov)

3. Η έπαυλη Tugendhat είναι ένα αριστούργημα αρχιτεκτονικής στο Μπρνο της Τσεχίας, σχεδιασμένο το 1923 από τον αρχιτέκτονα Mies van der Rohe. Ένα έργο-ορόσημο του Διεθνούς Στυλ, ενός κινήματος στην παγκόσμια αρχιτεκτονική που αντανακλούσε της αξίες του Bauhaus και του μοντερνισμού στο σύνολό του.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Villa Tugendhat (@villatugendhat)

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Villa Tugendhat (@villatugendhat)

4. Ένα άλλο ορόσημο της Bauhaus αρχιτεκτονικής είναι το κτίριο του Fagus Factory στο Alfeld της Γερμανίας, σχεδιασμένο από τον Walter Gropius και τον Adolf Meyer, το 1911. Αποτελεί πρώιμο δείγμα του κινήματος, ενσωματώνει όμως όλες τις αξίες του, όπως τα μοντέρνα υλικά και τις καθαρές και απλές μορφές των όγκων του κτιρίου.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη HAUS of T (@haus_oft)

5. Τέλος, όπως ήδη αναφέραμε, το Bauhaus δεν επηρέασε μόνο την αρχιτεκτονική, αλλά το design συνολικά, την ίδια τη φύση του σχεδιασμού και την αντίληψή μας γι’ αυτό. Έτσι, για το τέλος αφήσαμε ένα σπουδαίο έργο από τον χώρο της επιπλοποιάς: τη Wassily Chair. Η καρέκλα αυτή είναι γνωστή και ως «Model B3» και σχεδιάστηκε το 1925 από τον Marcel Breuer. Είναι φτιαγμένη από χάλυβα και δέρμα και είναι η πιο iconic δημιουργία bauhaus επίπλων.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη DomesticoShop (@domesticoshop)

Ποια είναι η αξία του Bauhaus σήμερα;

Πολλά κινήματα έχουν αποτελέσει σταθμούς στην ιστορία της τέχνης και έχουν αναδιαμορφώσει την αντίληψη και τον τρόπο σκέψης του κόσμου. Άλλα έδρασαν στο προσκήνιο, όπως η Art Nouveau και άλλα πιο underground, αλλά εξίσου καθοριστικά, όπως το Dada.

Όπως κάθε κίνημα, έτσι και το Bauhaus δέχθηκε κριτική για την υπερβολική αυστηρότητα και τη χρηστικότητά του, η οποία οδηγούσε σε έλλειψη ζεστασιάς και πρωτοτυπίας. Άλλοι τόνισαν κατά καιρούς το κόστος των υλικών που χρησιμοποιούνταν στο Bauhaus (όπως αναφέραμε το γυαλί, το ατσάλι κ.λπ.), το οποίο το έκανε απρόσιτο στη μαζική παραγωγή. Παρά τις κριτικές όμως, το Bauhaus επιβίωσε και αποτελεί ακόμη και σήμερα έναν φάρο καλαισθησίας και αρμονίας που εμπνέει νέους σχεδιαστές και αναθέτες.

Το Bauhaus είναι ένα από αυτά τα κινήματα που λειτούργησαν καταλυτικά στην εποχή του. Το design του Bauhaus συνομίλησε με τις τέχνες και τη βιομηχανία, την τεχνολογία, την τεχνική και την τέχνη, την απλότητα, την πολυτέλεια και τη μεγαλοπρέπεια, την καθαρότητα και την ολότητα.

Η κληρονομιά του συνεχίζει έως και σήμερα να επηρεάζει καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και σχεδιαστές και είναι συνώνυμο της καλαισθησίας του μινιμαλισμού και του βιομηχανικού design. Οι αξίες του έγιναν βασικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου σχεδιασμού, οι οποίες, σε συνδυασμό με την πρόοδο της τεχνολογίας και την ανάγκη για λειτουργικότητα, είναι πιο επίκαιρες από ποτέ.